czwartek, 1 marca 2012

Romuald Grzelak: Izolowany pion w centrum. Wstęp

Do chwili obecnej teoretyków szachowych nurtują wątpliwości odnośnie strategicznych planów w walce o centrum w przypadku powstania osłabienia jego struktury pionowej.
Należą do nich zagadnienia związane z: "izolowanym pionem", "przyzostałymi pionami" i "zdublowanymi pionami" - w centrum. Praktyka turniejowa wykazuje, że gra z tego rodzaju pionami nie tylko jest pełnowartościowa, lecz przyjmuje także nadzwyczaj ostry charakter, gdyż osłabienie struktury pionowej zostaje skompensowane przez harmonijne i aktywne ustawienie własnych sił.
Szczególnie bogaty materiał szkoleniowy dostarczają pozycje z izolowanym pionem "d", które tworzą istotny i obszerny rozdział "strategii centrum".
W wielu szachowych otwarciach i ich systemach osiąga się pozycje z typową pionową strukturą izolowanego piona "d" w centrum: w nieprzyjętym gambicie hetmańskim (w pierwszym rzędzie w obronie Tarrascha i ulepszonej obronie Tarrascha), w przyjętym gambicie hetmańskim, w obronie Nimzowitza (system z 4. e3 0-0 5. Gd3 d5 6. Sf3 c5 7. 0-0 dc i dalej: z wymianą na d4 albo 7. ...Sc6 8. a3 cd 9. ed dc 10. Gxc4 Ge7), w obronie Caro-Kann (atak Panowa), w obronie francuskiej (system Tarrascha), w obronie sycylijskiej (system 1. e4 c5 2. Sf3 a6 3. c3 d5 4. ed Hxd5 5. d4) i innych.
W tej pracy będą możliwie dość dokładnie rozpatrzone struktury pionowe "z izolowanym pionem w centrum" w gambicie hetmańskim i omówione będą metody walki w tego rodzaju pozycjach. Trzeba zaznaczyć, że pozycje z izolowanym pionem "d" w centrum należą do tzw. "pozycji typowych".



Strona posiadająca izolowanego piona "d" w centrum nie odczuwa kłopotów z rozwinięciem figur. W jej władaniu są półodkryte i odkryte linie "e" i "c". Dużą rolę odgrywa izolowany pion jako tzw. "punkt oparcia" dla własnych figur, szczególnie dla skoczka (wolne pola e5, c5 względnie e4, c4). co powoduje, że inicjatywa figur działających na szachownicy może być bardzo niebezpieczna. Wszystko są to plusy izolowanego pionka. Są jednak minusy: 1) przeciwnik włada silnym polem przed izolowanym pionem, 2) izolowany pion może być broniony tylko przez figury.
W podobnych typowych pozycjach strona posiadająca taki punkt oporu stara się przeprowadzić atak skrzydłowy (przeważnie na skrzydle królewskim) i otworzyć grę, co zwykle zostaje osiągnięte przez uderzenie d4-d5 (względnie d4-d5).
W przeciwieństwie obrońca dąży do wygaszenia inicjatywy przeciwnika. W tym celu racjonalnie jest pozycję uprościć, a przede wszystkim aktywne figury nieprzyjacielskie wymienić. Innym ważnym środkiem obrony jest blokada centrum pionowego, aby następnie poddać je pod nacisk. Ze skutkiem po raz pierwszy tę myśl obronną wypróbował Wilhelm Steinitz w partii przeciw Zukertortowi w 1886 r., w pierwszym meczu uważanym za oficjalne mistrzostwa świata.
Z imieniem Steinitza związane są początki rozwoju współczesnej teorii szachowej. Dał on podstawy strategii szachowej, którą później rozwijali S. Tarrasch i Em. Lasker.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz