sobota, 17 marca 2012

Romuald Grzelak: Izolowany pion w centrum. Partia Nr 8

 Gambit hetmański [D 34]
 Moskwa 21/22 IV 1969 r.
 Czwarta partia meczu

Białe: T. Petrosjan - Czarne: B. Spasski

1.c4 e6
2.d4 d5
3.Sc3 c5
4.cxd5 exd5
5.Sf3 Sc6
6.g3 Sf6
7.Gg2 Ge7
8.O-O O-O
9.Gg5 cxd4
10.Sxd4 h6
11.Ge3 Gg4

Petrosjan sceptycznie odniósł się do posunięcia 11. ...Gg4 i był zdziwiony, że Spasski po raz drugi zagrał w ten sposób (po raz pierwszy w 2-ej partii meczu).

12.Sb3 Ge6
13.Wc1 We8
14.We1 ...

W drugiej partii meczu Petrosjan grał 14. Sb5. Posunięciem 14. We1 białe bronią piona e2 i zapobiegają manewrowi Hd7 i Gh3, z pomocą jakiego czarne chciały wymienić białopolowe gońce.

14.Hd7 ...
15.Gc5! ...

Chroni od wymiany białopolowych gońców, co jest wygodne dla białych z pozycyjnych względów.

15. ... Wac8

Czarne mogły zapobiec wymianie gońców przez 15. ...Gd8, ale to posunięcie rozdzieliłoby wieże, a dla Spasskiego harmonijne współdziałanie jest pierwszym przykazaniem w grze szachowej.

16.Gxe7 Hxe7
17.e3 Wed8
18.He2 ...

Białe zdają sobie sprawę, że pion d5 - jedyna słabość czarnych - będzie bezpieczny, dopóki nie postawią wieży na d1.

18. ... Gg4!


Czarne nie miały interesu w oswobadzaniu się od izolowanego piona przez 18. ...d4. Uproszczenia po 19. Sxd4 Sxd4 20. ed Wxd4 21. Sb5 Wxc1 22. Sxd4 są wygodne dla białych. Nie dlatego gramy obronę Tarrascha, aby myśleć o słabości izolowanego piona. Celowa gra czarnych powinna w pierwszym rzędzie wykorzystać siłę tego piona.

19.f3 ...

Kontrowersyjne posunięcie. Białe przeganiają "bezczelnego" gońca i dobrze bronią punkty e4 i g4. Piona e3 jest lekko bronić, a gońca g2 nie jest trudno zaktywizować. Jednak posunięcie 19. f3 nadaje tej partii taką ostrość, jakiej mistrz świata starał się unikać.

19. ... Gf5
20.Wcd1 Se5
21.Sd4 Gg6

Czarne nie chcą zamieniać swego białopolowego gońca w "silnego piona" na e6.

22.Gh3 Wc4!?


Tym posunięciem czarne zaostrzają grę, ryzykując znalezieniem się w trudnym położeniu, gdyż obecnie "wiszące" położenie wieży może być tematem do różnych kombinacji.

23.g4!? ...

Posunięcie to stwarzające groźby 24. f4 i 25. Sxd5 zmusza czarną wieżę do dalszych manewrów. Nic nie dawało białym 23. f4 Gh5 24. Hf1... - teraz czarne za pomocą 24. ...Sc6! 25. g4 Sxg4 26. Sxd5 Wxd5 27. Hxc4 Hh4! 28. Gxg4 (28. Hf1 Sxe3 29. Wxe3 Gxd1 jest korzystne dla czarnych) 28. ...Hxg4+ 29. Kh1 Wxd4 mogły sobie zabezpieczyć remis wiecznym szachem.

23. ... Wb4
24.b3 Sc6
25.Hd2 Wb6
26.Sce2? ...

Należało grać konsekwentnie 26. Sa4 realizując do końca plan prześladowania czarnej wieży. Wtedy czarne nie mogłyby grać 26. ...Sxd4 27. ed We6, gdyż po 28. g5 traciłyby jakość. Co mogły zatem grać czarne po 26. Sa4? Tylko 26. ...Wa6, ale i wtedy białe miałyby przyjemną możliwość zagrania 27. Gf1 Sxd4 28. ed (słabsze jest 28. Hxd4 z powodu 28. ...We6 29. Hxa7 h5! i czarne kosztem piona otrzymałyby silną kontrgrę) 28. ...We6 29. Sc5 Wxe1 30. Wxe1 Hc7 31. We5 z pozycyjnym naciskiem. Teraz po 26. Se2 czarne mają gorsze chwile za sobą.

26. ... Gh7

Chytre posunięcie! Czarne usunęły gońca na h7, a na 27. Sf4 "stwarzają wrażenie", że chcą energicznie go usunąć z tej pozycji przez 27. ...g5.

27.Gg2 ...

W tym momencie nastąpił poważny przełom w walce. Inicjatywa białych na skrzydle królewskim z pewnością zanikła, pozostały tylko słabości i słaby goniec. Te okoliczności na pewno miały określony psychologiczny wpływ na dalszą grę Petrosjana, chociaż szanse są obecnie równe (I. Bondarewski). Białe powinny jednak grać 27. Sf4 gdyż kontynuacja 27. ...g5 28. Sfe2 h5 29. gh Sxh5 30. Sf5 była raczej im wygodna (I. Bolesławski).

27. ... We8
28.Sg3 ...

To nie jest najlepsze posunięcie. Jasne, że czarne nie dopuszczą, żeby skoczek utwierdził się na f5, a po wymianie na d4 skoczek g3 jest pasywny. Trzeba było grać 28. Sf4 i białe stałyby jeszcze bardzo aktywnie (Bolesławski).

28. ... Sxd4
29.exd4 ...

Lepsze było 29. Hxd4, jednak Petrosjan odczuwał już brak czasu na obmyślanie. Dąży on do dalszych wymian (Bolesławski).

29. ... We6
30.Wxe6 Hxe6
31.Wc1 ...

Dokładniejsze było 31. ...Kf2.

31. ... Gg6

Czarne oswobadzają pole h7 dla skoczka, w celu zrealizowania małego planu wzmocnienia pozycji: Sh7, Hf6 i dalej skoczek przez g5 (albo f8) na e6 (Bondarewski).

32.Gf1? ...

To jest prosty błąd. Nie pora aktywizować gońca (Bolesławski). Konieczne było 32. Kf2.

32. ... Sh7!
33.Hf4 Sf8

Po tym posunięciu białe mogły wymienić hetmany, co chroniło je od porażki (Bolesławski). Energiczniejsze było 33. ...Hb6 34. Wc5 Sg5. Groźba 35. ...Se6 zmusza białe do wzięcia piona (35. Wxd5), ale teraz nastąpi 35. ...Hc6 36. Hd6 Hc3 i białe nie mogą odparować licznych gróźb. Niedoczas jednak robi swoje.

34.Wc5 ...

Lepsze było 34. He5! np.: 34. ...Hxe5 35. de Wxe5 36. f4. Po 34. He5 Hxe5 35. de najlepsze dla czarnych było 35. ...Se6 36. Kf2 d4 (albo 36. ...Wd8). I po 37. Sf5 czarne nie miały dużych szans na zwycięstwo, po warunkiem iż białe zmieszczą się w limicie czasu.

34. ... Gb1!
35.a4 Sg6
36.Hd2 Hf6
37.Kf2 ...

Pozycja była jeszcze obronna, pomimo dopuszczonych przez białe licznych niedokładności. Należało grać 37. Wc1, chociaż po 37. ...Sh4 38. Gg2 (jeżeli 38. Ge2, to 38. ...Hxf3) 38. ...Gg6 39. Kf2 Kh7 i przewaga pozycyjna jest po stronie czarnych (Bondarewski).

37. ...Sf4
38.a5 ...

Posunięcie typu "aby tylko nie spadła chorągiewka w zegarze". Teraz rozwiązanie następuje szybko.

38. ... Gd3!
39.Sf5 Hg5!
40.Se3 Hh4+
41.Kg1 Gxf1

Zapisane posunięcie.
Białe poddały się. Na 42. Sxf1 nastąpi 42. ...Wa2.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz