Mat natychmiast kończy partię: Romuald Grzelak: Izolowany pion w centrum. Wzorce

Partia 1

Gambit hetmański [D 44]

Paryż, 1900 r.

Emanuel Lasker - Geza Maroczy

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Sf3 dxc4 5.e3 c5 6.Gxc4 a6 7.a4 Sc6 8.O-O cxd4 9.exd4 Ge7 10.Ge3 O-O 11.He2 Ha5?

Prawidłowe jest 11. ... Sb4 i następnie 12. ...Sbd5.

12.Wfd1 Wd8? 13.Wac1 Sb4 14.Se5 Sfd5 15.Gb3 Wf8? 16.Se4 Hd8

Czarne przyznały się do błędów strategicznych.

17.f4 b6 18.Gd2 Gb7 19.Sg3 Wc8 20.f5 Wxc1 21.Wxc1 exf5?

Błąd: otwiera białym przekątną b3-f7. Można było próbować bronić się poprzez 21. ...a5.

22.Sxf5 Gf6 23.Gxb4 Sxb4

24.Sxf7! Wxf7 25.He6 Kh8

Jakości nie można obronić. Na 25. ...Hf8 nastąpi 26. Wc7, a na 25. ...Gd5 - 26. Gxd5 Sxd5 27. Wc8.

26.Hxf7 Gxd4+ 27.Kh1 Sd3 28.Wf1! ...

Ale nie 28. Hxb7 Sxc1 29. Sxd4 Sxb3

28. ... Gxg2+ 29.Kxg2 Hg5+ 30.Kh3 1-0

Partia 2

Gambit hetmański [D 30]

Wiedeń, 1908 r.

Akiba Rubinstein - Paul Johner

1.d4 d5 2.Sf3 e6 3.c4 c5 4.e3 Sf6 5.dxc5 Gxc5 6.a3 O-O 7.b4 Gd6 8.Gb2 He7 9.Sbd2 Wd8 10.Wc1 Sbd7 11.cxd5 exd5 12.Sb3 Sf8 13.Ge2 Gd7 14.O-O Sg6 15.Sc5 Gc8 16.Hd4 b6 17.Sd3 We8 18.Sh4 Se5?

[Dopuszcza szereg wymian, po jakich izolowany i pewnie zablokowany pionek d5 stanie się decydującą słabością. Strona posiadająca izolowanego pionka powinna unikać uproszczeń.

Należało dokończyć rozwój na przykład przez 18. ...Gd6 z dalszym Wac8. LeM]

19.Sxe5! Gxe5 20.Hxe5 Hxe5 21.Gxe5 Wxe5 22.Sf3! We7 23.Sd4! Ge6 24.Ga6 Se4 25.Wc6 Sd2 26.Wd1 Sc4 27.Gxc4 dxc4 28.Sxe6 fxe6 29.Wxc4 Kf7 30.Kf1 Wb8 31.Ke2 h6 32.Kf3 Kf6 33.Ke4 h5 34.Wc6 g6 35.f4 Wbb7 36.g3 Wbc7 37.Wdc1 Wcd7 38.h3 Wd2 39.g4 Wh2 40.g5+ Kf7 41.Wc7 Wxh3 42.Wxe7+ Kxe7 43.Wc7+ Kd6 44.Wxa7 e5 45.Wg7 exf4 46.Wxg6+ Kc7 47.exf4 Wxa3 48.Wf6 1-0

Partia 3

Gambit hetmański, system Colle [D 04]

Berlin, 1910 r. (IV partia meczu o MŚ)

Dawid Janowski - Emanuel Lasker

1.d4 d5 2.Sf3 Sf6 3.e3? c5! 4.c4 e6 5.Gd3 Sc6 6.O-O dxc4 7.Gxc4 a6 8.a4 Ge7 9.Sc3 O-O 10.b3? cxd4! 11.exd4 Sb4 12.Gb2 b6 13.He2 Gb7 14.Wad1 Sfd5 15.Se5 ...

[Białe pasywnie rozegrały debiut i nie posiadają dostatecznej rekompensaty za izolowanego pionka, który jest skutecznie zablokowany: ich figury nie posiadają większej swobody ruchów (czarnopolowy goniec jest w istocie poza grą).

Plan czarnych jest oczywisty: wymiany dadzą im przewagę. LeM.]

15. ... Sf4! 16.Hg4 Sbd5 17.Sxd5 Sxd5 18.Wfe1 Gb4 19.We2 Wc8 20.f4 Wc7 21.f5 h5! 22.Hxh5 Sf4 23.Hg4 Sxe2+ 24.Hxe2 exf5 25.Hh5 Gd5 26.Wd3 f6 27.Wh3 fxe5 28.Hh7+ Kf7 29.Hxf5+ Ke8 30.Hh5+ Gf7 31.Hxe5+ He7 0-1

Partia 4

Gambit hetmański, system Colle [D 04]

San Sebastian, 1911 r.

Jose-Raul Capablanka - Dawid Janowski

1.d4 d5 2.e3? Sf6 3.Sf3 c5! 4.c4 e6 5.Sc3 Ge7 6.dxc5 O-O 7.a3 Gxc5 8.b4 Ge7

9.Gb2 a5 10.b5 b6 11.cxd5 exd5 12.Sd4 Gd6 13.Ge2? ...

Poprawne jest 13. g3!

13. ... Ge6 14.Gf3 Wa7 15.O-O Wc7 16.Hb3 Sbd7! 17.Wfd1 Se5 18.Ge2 He7 19.Wac1 Wfc8

20.Sa4?! ...

[Białe biernie rozegrały debiut i czarne posiadają za izolowanego pionka więcej niż rekompensatę w postaci swobody ruchu lepiej rozwiniętych figur, z możliwością ataku pozycji białego króla. Przewaga pozycyjna jest po stronie czarnych, więc Capablanka szuka wyrównania w uproszczeniach. LeM]

20. ... Wxc1 21.Wxc1 Wxc1+ 22.Gxc1 Se4 23.Gb2 Sc4 24.Gxc4 Gxh2+ 25.Kxh2 Hh4+ 26.Kg1 Hxf2+ 27.Kh2 Hg3+ 28.Kg1 dxc4 29.Hc2 Hxe3+ 30.Kh2 Hh6+ 31.Kg1 He3+ 32.Kh2 Hg3+ 33.Kg1 He1+ 34.Kh2 Sf6! 35.Sxe6 Hh4+ 36.Kg1 He1+ 37.Kh2 Hh4+ 38.Kg1 Sg4! 39.Hd2! Hh2+ 40.Kf1 Hh1+ 41.Ke2 Hxg2+ 42.Kd1 Sf2+ 43.Kc2 Hg6+ 44.Kc1 Hg1+ 45.Kc2 Hg6+ 46.Kc1 Sd3+ 47.Kb1 fxe6 48.Hc2 h5 49.Gd4 h4 50.Gxb6 h3 51.Gc7 e5 52.b6 ...

52. ... He4! 53.Gxe5 He1+?

Wygrywało 53. ...Hh1+!

54.Ka2 Sxe5?

Remisowało 54. ...Sc1+! z wiecznym szachem.

55.b7 Sd7 56.Sc5! Sb8 57.Hxc4+ Kh8 58.Se4! Kh7 59.Hd3! g6 60.Hxh3+ Kg7 61.Hf3! Hc1 62.Hf6+ Kh7 63.Hf7+ Kh6 64.Hf8+ Kh5 65.Hh8+ Kg4 66.Hc8+ 1-0

Partia 5

Gambit hetmański [D 33]

Breslau (Wrocław), 1912 r.

Akiba Rubinstein - Frank Marshall

1.d4 d5 2.Sf3 c5 3.c4 e6 4.cxd5 exd5 5.Sc3 Sc6 6.g3 Sf6 7.Gg2 cxd4 8.Sxd4 Gc5 9.Sb3 Gb4 10.O-O Gxc3 11.bxc3 O-O 12.Gg5 Ge6 13.Sc5!! ...

[Czarne pasywnie rozegrały debiut (3. ...e6? co Rubinstein natychmiast wykorzystał stwarzając im izolowanego pionka ruchem 4. dc!) Teraz białe korzystnymi wymianami sprowadzają partię do wygranej końcówki wieżowej, będącej specjalnością Akiby Rubinsteina. LeM]

13. ... He7 14.Sxe6 fxe6 15.c4! dxc4 16.Gxc6! bxc6 17.Hd4 Hd8 18.Gxf6! Wxf6 19.Hxc4 Hd5 20.Wac1 Waf8 21.e4 Hh5 22.f4! Ha5 23.e5 Wh6 24.Wc2 Hb6+ 25.Kg2 Wd8 26.Wff2 Wc8 27.Wfd2 Kh8 28.Wd6 Hb1 29.Wxc6 Wg8 30.Wc8 Hb7+ 31.Kg1 Hb6+ 32.Hc5 Hxc5+ 33.W2xc5 g5 34.Wxg8+ Kxg8 35.fxg5 Wh5 36.h4 h6 37.gxh6 Wxh6 38.Wc8+ Kg7 39.Wc7+ Kg6 40.Wxa7 Kf5 41.Wa5 Wh8 42.Kg2 Wb8 43.Kh3 Wb1 44.Wa3 Wh1+ 45.Kg2 Wa1 46.Wf3+! Kxe5 47.Wf2 Kd4 48.h5 Wc1 49.h6 e5 50.g4 e4 51.h7 Wc8 52.g5 e3 53.g6 exf2 54.g7 Ke3 55.g8H Ke2 56.He6+ ...

Czarne poddały się.

Partia 6

Gambit hetmański, obrona Tarrascha [D 34]

Teplitz-Schönau, 1922 r.

Akiba Rubinstein - Siegbert Tarrasch

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c5?! 4.cxd5 exd5 5.Sf3 Sc6 6.g3 Sf6 7.Gg2 Ge7 8.O-O O-O 9.a3?! Ge6? 10.dxc5 Gxc5 11.b4 Ge7 12.Gb2 Se4 13.b5!! ...

[Czarne - po błędach debiutowych - nie mają za izolowanego pionka rekompensaty w postaci większej swobody działania figur. Posunięciem w tekście czarny skoczek zostaje odrzucony od centrum. LeM]

13. ... Sa5 14.Sxe4 dxe4 15.Sd4 Hd5 16.Hc2 f5 17.Hc3!! ...

17. ... Sc4 18.Sxf5! Gf6 19.Hxf6 gxf6 20.Se7+ Kf7 21.Sxd5 Gxd5 22.Wfd1 Ke6 23.Gc3 Wfd8 24.Wd4 f5 25.g4! Sd6 26.Wad1 Sxb5 27.gxf5+ Kf7 28.Wxd5 Wxd5 29.Wxd5 Sxc3 30.Wc5 Sxe2+ 31.Kf1 Sf4 32.Gxe4 Wd8 33.Wc7+ Kf6 34.Ke1 We8 35.f3 Sd5 36.Wxb7 Sc3 37.Wb4 Sd5 38.Wa4! We7 39.Kf2 Sb6 40.Wa5 Wc7 41.Kg3 Sd7 42.Wa6+ Kg7 43.Kf4 Sb6 44.h4 Wf7 45.Kg5! h6+ 46.Kf4 Kf8 47.a4 Wc7 48.a5 Sc4 49.f6! Wd7 50.Wc6 Sxa5 51.Wc8+ Kf7 52.Ke5 Sb7 53.Gf5

Czarne poddały się.

Partia 7

Klasyczny przykład walki gońca przeciw skoczkowi.

Gambit hetmański, obrona Tarrascha [D 34]

Karlsbad (Karlovy Vary), 1923 r.

Akiba Rubinstein - Siegbert Tarrasch

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c5 4.cxd5 exd5 5.Sf3 Sc6 6.g3 Sf6 7.Gg2 Ge7 8.O-O O-O 9.Gg5 Ge6 10.dxc5 Gxc5 11.Se1! d4 12.Gxf6 Hxf6 13.Se4 He7 14.Sxc5 Hxc5 15.Sd3 Hb6 16.Sf4! ...

[Białe - odstające w rozwoju - dążą do uproszczenia pozycji i przekształcenia jej w walkę gońca ze skoczkiem. LeM]

16. ... Hxb2 17.Sxe6 fxe6 18.Wb1 Hxa2 19.Wxb7 Ha6 20.Hb3 Sd8 21.Wd7 Wc8 22.Hb2 e5 23.Wa1 Hf6 24.e3 dxe3 25.fxe3 Sc6 26.Hd2 Sb8 27.Wdxa7 Wcd8 28.He2 h6 29.Ge4 ...

29. ... Wd7 30.Wa8 Wdd8 31.Wf1! Hd6 32.Wxf8+ Wxf8 33.Kg2 Hb4 34.Hd3 Kh8 35.Wa7 Hb2+ 36.Kh3 Hb6 37.Wa8 Wd8 38.Hc4 Sd7 39.Hc6! Wxa8 40.Hxa8+ Sb8?! 41.Hd5 Hc7 42.Gf5! Sc6 43.Hc4! Hd6?! 44.Hf7! Hd8 45.Hg6

Czarne poddały się.

Partia 8

Gambit hetmański, wariant trzech skoczków [D37]

Karlsbad (Karlovy Vary), 1929 r.

Akiba Rubinstein - Rudolf Spielmann

1.d4 e6 2.c4 Sf6 3.Sc3 d5 4.Sf3 Ge7 5.e3 O-O 6.a3 a6 7.b4 b6 8.Gb2 c5 9.dxc5 bxc5 10.bxc5 Gxc5 11.cxd5 exd5 12.Ge2 Ge6 13.O-O Sbd7 14.Sd4 Sb6 15.Sa4! Sxa4 16.Hxa4 ...

16. ... Hd6 17.Sxe6 fxe6 18.Gf3 Sd7 19.Wac1 Wf7 20.Gd4 Gxd4 21.exd4 Waf8 22.Gg4 Sb8 23.g3 Wf6 24.f4 Wg6 25.Gh3 Wh6 26.Gg4 Wg6 27.Gh3 Wh6 28.Kg2 Whf6 29.Gg4 Wg6 30.Gh5 Wgf6 31.Gg4 Wg6 32.h3 Wgf6 33.Wf3 g5 34.fxg5 Wxf3 35.Gxf3 He7 36.h4 Hf7 37.Wc3 Sd7 38.Hc6 Wb8 39.Wc2 Wf8 40.Wf2 a5 41.Wf1 Kg7 42.Hd6 e5 43.Ge2 He8 44.Gb5? ...

Wygrywa 44. Gh5!

44. ... Wxf1 45.Gxd7 Hf7 46.Hxe5+ Kf8 47.He2 Wc1 48.Ge6 Hc7 49.Hf3+ Ke8 50.Gf7+! Hxf7 51.He3+ He7 52.Hxc1 He2+ 53.Kg1 Hd3 54.Kf2 Kd7 55.He3 Hc2+ 56.Kf3 a4 57.Kf4 Hb1 58.h5 Hb8+ 59.Kg4 Hb3 60.Hf3 Hc4 61.Hf5+ Kd8 62.He5 Hb3 63.g6 hxg6 64.hxg6 Hd1+ 65.Kg5 Hc1+ 66.Hf4

Czarne poddały się.

Partia 9

Obrona Caro-Kann, atak Panowa [B 13]

Hastings, 28.12.1934 r.

Michaił Botwinnik - Max Euwe

1.e4 c6 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 4.c4 ...

Wariant Panowa w obronie Caro-Kann.

4. ... Sf6 5.Sc3 Sc6 6.Gg5 e6 7.Sf3 dxc4 8.Gxc4 Ge7 9.O-O O-O

Teraz powstał jeden z wariantów nieprzyjętego gambitu hetmańskiego.

10.Wc1 a6 11.Gd3 h6 12.Ge3 ...

Lepsze jest 12. Gh4.

12. ... Sb4 13.Gb1 b5 14.Se5 Gb7 15.Hd2 We8 16.f4 Sbd5 17.Sxd5 Hxd5 18.f5 Gd6!

[Białe nie mają dostatecznej rekompensaty za izolowanego piona: ich figury nie mają większej swobody ruchu niż figury przeciwnika. Słabością białych jest też - obok izolowanego piona w centrum - odkryta pozycja ich króla, atakowanego przez czarną baterię Gb7-Hd5 na polu g2 (jego obroną skrępowany jest biały hetman). Plan czarnych jest oczywisty: zdobycie okrążonego izolowanego piona białych, a później korzystne wymiany pozwalające doprowadzić do zwycięskiej końcówki z pionkiem więcej. LeM]

19.fxe6 Wxe6 20.Gf5 We7 21.Gh3 Gxe5 22.dxe5 Hxe5 23.Gf4 Hd5 24.Hxd5 Sxd5 25.Gd2 Wae8 26.b3 We2 27.Wf2 Sf6 28.Ga5 Wxf2 29.Kxf2 Se4+ 30.Kf1 Sg5 31.Gd7 We7 32.Gf5 We5 33.Gb1 Ge4 34.Gxe4 Sxe4 35.Wc6 Wf5+ 36.Ke1 ...

36. ... Wf2 37.a4 Wxg2 38.Wxa6 bxa4 39.bxa4 Wxh2 40.Gb6 Wa2 41.a5 h5 42.Wa8+ Kh7 43.a6 h4 44.a7 h3 45.Gg1 Sf6! 46.Kd1 Sg4 47.We8 h2 48.Gxh2 Wxa7 49.Gb8 Wa8 50.Wd8 Se5 51.Gc7 Wxd8+ 52.Gxd8 Kg6 53.Ke2 Kf5 54.Ke3 Kg4 55.Gc7 Sf3 56.Kf2 f5

Białe poddały się.

Partia 10

Gambit hetmański, wariant Pillsbury'ego [D 41]

Amsterdam, 1938 r.

Michaił Botwinnik - Aleksander Alechin

1.Sf3 d5 2.d4 Sf6 3.c4 e6 4.Sc3 c5?! 5.cxd5! Sxd5 6.e3 Sc6 7.Gc4 cxd4?! 8.exd4! Ge7 9.O-O O-O?! 10.We1! b6?!

[Kolejne słabsze posunięcie czarnych: lepsze szanse dawało 10. ...Sf6, albo 10. ...a6. Czarne słabo rozegrały debiut. Białe za izolowanego pionka mają rekompensatę w postaci lepiej rozwiniętych figur, z wieżą władającą półotwartą linią "e", a inicjatywa jest po ich stronie. Botwinnik upraszcza pozycję doprowadzając do zablokowania centrum izolowanymi pionami: wybiera plan z korzystnymi dla siebie wymianami, po jakich zostanie w lepszej końcówce z aktywną wieżą. LeM]

11.Sxd5! exd5 12.Gb5 Gd7 13.Ha4 Sb8 14.Gf4 Gxb5 15.Hxb5 a6 16.Ha4 Gd6 17.Gxd6 Hxd6 18.Wac1 Wa7 19.Hc2 We7 20.Wxe7 Hxe7 21.Hc7! Hxc7 22.Wxc7 f6 23.Kf1 Wf7 24.Wc8+ Wf8 25.Wc3 g5 26.Se1 h5 27.h4 Sd7 28.Wc7! Wf7 29.Sf3 g4 30.Se1 f5 31.Sd3 f4 32.f3 gxf3 33.gxf3 a5 34.a4 Kf8 35.Wc6 Ke7 36.Kf2 Wf5 37.b3 Kd8 38.Ke2 Sb8 39.Wg6 Kc7 40.Se5 Sa6 41.Wg7+ Kc8 42.Sc6 Wf6 43.Se7+ Kb8 44.Sxd5 Wd6 45.Wg5 Sb4 46.Sxb4 axb4 47.Wxh5 Wc6 48.Wb5 Kc7 49.Wxb4 Wh6 50.Wb5 Wxh4 51.Kd3

Czarne poddały się.

Partia 11

Gambit hetmański, system Alechina [D 28]

Budapeszt, 1952 r.

Gedeon Barcza - Paul Keres

1.Sf3 d5 2.d4 Sf6 3.c4 dxc4 4.e3 e6 5.Gxc4 c5 6.O-O a6 7.He2?! b5! 8.Gd3 cxd4! 9.exd4 Gb7?! 10.a4! bxa4 11.Wxa4 Ge7 12.Sbd2?! O-O 13.Sb3? ...

[Kontynuacja błędnego planu rozpoczętego w poprzednim posunięciu. W pozycji z izolowanym pionem należało kończyć rozwój poprzez uprzednie wyprowadzenie gońca i walkę o punkt d5, będący kluczowym. To posunięcia skoczka, to strata czasu oddająca inicjatywę czarnym. LeM]

13. ...Gc6! 14.Wa1 Hb6 15.Sa5 Gb5! 16.Sc4 Hb7 17.Sfe5 Sc6 18.Ge3? Sb4! 19.Gb1 Wac8 20.Wc1 Wfd8 21.b3 g6 22.f3 Sfd5 23.Ge4? f5! 24.Gxd5 exd5 25.Sa5 Wxc1+! 26.Gxc1 Hb6 27.Hd1 Wc8 28.Kh1 Sc2 29.Sac6 Wxc6 30.Sxc6 Hxc6 31.Wa2 Sb4! 32.Wf2 Hc3 33.Gb2 Sd3! 34.Wc2 Sxb2 35.Hc1 Hxb3 36.Wxb2 Hc4 37.Wc2 Hf1+

Białe poddały się.

Partia 12

Gambit hetmański, obrona Tarrascha [D 34]

Bled, 1959 r. (Turniej pretendentów)

Michaił Tal - Paul Keres

1.Sf3 d5 2.d4 c5 3.c4 e6 4.cxd5 exd5 5.g3 Sc6 6.Gg2 Sf6 7.O-O Ge7 8.Sc3 O-O 9.Gg5 Ge6 10.dxc5 Gxc5 11.Sa4 Gb6 12.Sxb6 axb6 13.Sd4 h6 14.Gf4 Hd7 15.a3? ...

15. ... Gh3! 16.Hd3 Wfe8 17.Wfe1 Gxg2 18.Kxg2 We4! 19.Sf3 Wae8 20.Gd2 d4! 21.e3 Hd5 22.exd4 Wxd4 23.Wxe8+ Sxe8 24.He2 Sd6 25.Ge3 Wd3 26.Kg1 Sc4 27.Se1 Wb3 28.Wc1 Sxe3! 29.fxe3 He5 30.Sg2 Wxb2 31.Hd3 He6 32.Sf4 Wb3 33.Wc3 Wxc3 34.Hxc3 He4 35.Hb3 b5! 36.Hxb5 Hxe3+ 37.Kf1 Hf3+ 38.Kg1 He3+ 39.Kf1 g5 40.Se2 Se5! 41.Hxb7 Sd3 42.Hc8+ Kg7 43.Hf5 Hd2! 44.Sd4! He1+ 45.Kg2 He3 46.Hd5 Hf2+ 47.Kh3 Hf1+ 48.Kg4 Sf2+! 49.Kf5 Hd3+ 50.Ke5 Sg4+ 51.Kd6 Hxa3+ 52.Kc7 He7+ 53.Kb8 Se3 54.Hb5 He4 55.Hb2 Kg6 56.Hb6+ f6 57.Se6 Sc4 58.Ha6 Se5 59.Sc7 Hc2 60.Hd6 Hxh2 61.Sd5 Hf2 62.Kb7 Hxg3! 63.Hxf6+ Kh5 64.He6! Sg4 65.Se7 Hf3+ 66.Kc8 Kh4 67.Sf5+ Kh3 68.Kd8 h5 69.Hg6 Se5 70.He6 Sg4 71.Hg6 Se5 72.He6 Hd3+ 73.Sd4+ Sg4 74.Hd5 Sf2! 75.Kc8 h4 76.He5 He4 77.Hf6 Hf4 78.Sf5 Se4 79.He6 Hg4!

Białe poddały się.

Partia 13

Ulepszona obrona Tarrascha [D 42]

Los Angeles, 1961 r. (V partia meczu)

Samuel Reshevsky - Robert Fischer

1. d4 Sf6 2. c4 e6 3. Sc3 d5 4. cxd5 Sxd5 5. Sf3 c5 6. e3 Sc6 7. Gd3 Ge7 8. O-O O-O 9. a3 cxd4 10. exd4 ...

Powstała pozycja charakterystyczna dla ulepszonej obrony Tarrascha.

10. ... Sf6 11. Gc2 b6 12. Hd3 Gb7 13. Gg5 g6 14. Wfe1 We8 15. h4 Wc8 16. Wac1 Sd5 17. Se4 f5!? 18. Sc3 Gxg5 19. Sxg5! Sf4 20. He3 Hxd4 21. Sb5 Hxe3 22. fxe3 Sxg2! 23. Kxg2 Sd4+ 24. Ge4! ...

24. ... Gxe4+ 25. Sxe4 Sxb5 26. Sf6+ Kf7 27. Sxe8 Wxe8 28. a4! Sd6 29. Wc7+ Kf6 30. Wec1! h6 31. Wxa7 Se4 32. Wa6 Wd8! 33. Wc2 Wd3 34. Wxb6 Wxe3 35. a5 f4 36. Wf2? ...

Wygrywało 36. a6!

36. ... Sxf2 37. Kxf2 We4! 38. b4 We3! 39. a6 Wa3 40. Wc6? ...

Należało grać 40. b5!

40. ... g5 41. hxg5+ hxg5 42. b5 g4 43. Wc8 Kf5 44. b6 g3+ 45. Ke1 Wa1+ 46. Ke2 g2 47. Wf8+ Ke4 48. Wxf4+ Kxf4 49. b7 g1H 50. b8H+ Kf5 51. Hf8+ Ke4 52. Ha8+ Kd4 53. Hd8+ Kc4 54. Hd3+ Kc5 55. Hc3+ Kd6 56. Hd2+ Ke5 57. Hb2+ Kf5

Białe poddały się.

Partia 14

Gambit hetmański, obrona Tarrascha [D 32]

Hawana, 1966 r. (XVII Olimpiada Szachowa)

Michaił Tal - Björn Brinck-Claussen

1.Sf3 Sf6 2.c4 c5 3.Sc3 Sc6 4.e3 e6 5.d4 d5 6.a3 cxd4 7.exd4 Ge7 8.Gd3 O-O 9.O-O dxc4 10.Gxc4 b6 11.Hd3 Gb7 12.Wd1 Wc8 13.Ga2 Hc7 14.Gg5 Wfd8 15.He2 Sd5 16.Sxd5 exd5 17.Hd3! Hd6 18.Gxe7 Sxe7 19.We1 Sg6 20.g3 We8 21.h4! Hf6 22.h5 Sf8 23.Wxe8 Wxe8 24.Se5 Hg5 25.Hf3 f6 26.Sc4! Wd8 27.We1 Gc8 28.Se3 Ge6 29.Wc1 Gf7 30.h6! Hxh6 31.Wc7 Hg5 32.Wxa7 Sg6

33.Sxd5 Gxd5 34.Wa8! ...

Klucz do kombinacji.

34. ... Gxa2 35.Wxd8+ Kf7 36.Hc6! Se7 37.He8+ Ke6 38.Wc8 Hd5 39.Wc3 Hd7 40.We3+ Kd6 41.Hb8+ Kc6 42.a4 Sd5 43.We1 Hd6 44.Wc1+ Kd7 45.Hc8+

Czarne poddały się.

Partia 15

Gambit hetmański

Moskwa 1969 r. (XVI partia meczu o MŚ)

Tigran Petrosjan - Borys Spasski

1. c4 e6 2. d4 d5 3. Sf3 c5 4. cd ed 5. g3 Sc6 6. Gg2 Sf6 7. 0-0 Ge7 8. Sc3 0-0 9. Gg5 Ge6?! 10. dc! Gxc5 11. Gxf6 Hxf6 12. Sxd5 Hxb2 13. Sc7 Wad8 14. Hc1 Hxc1 15. Waxc1 b6 16. Sxe6 fe 17. Wc4? ...

Wygrywało 17. Gh3!

17. ... Sd4 18. Sxd4 Wxd4 19. Wxd4 Gxd4 20. e3 Gc5 21. Wd1 Wf7 22. Ge4 g6 23. h4 Wc7 24. Kg2 Ge7 25. Kf3 Kg7 26. Wd2 Gb4 27. Wc2 Wxc2 28. Gxc2 Kf6 29. Gd3 h6 30. Ge4 g5 31. h5 Ge1

Remis.

Partia 16

Gambit hetmański, obrona Tartakowera [D 58]

Caracas, VI 1970 r.

Bożydar Ivkov - Anatolij Karpow

1.Sf3 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.d4 Ge7 5.Gg5 O-O 6.e3 h6 7.Gh4 b6 8.Gd3 Gb7 9.O-O c5 10.He2 cxd4 11.exd4 Sc6 12.Wad1? Sb4 13.Gb1 dxc4 14.Se5 Wc8 15.a3 Sbd5

Białe nie mają rekompensaty za izolowanego pionka w centrum.

16.Gxf6!? Gxf6?

Dobre byłoby 16. ...Sxc3! albo 16. ...Sxf6.

17.Hc2 We8 18.Hh7+ Kf8 19.Se4! Wc7 20.Wfe1 c3 21.Sg3! Se7 22.Hh8+ Sg8 23.Gh7 ...

23. ... Gxe5?

Dobre byłoby 23. ... Ke7! 24. Sf5+ ef 25. Sc6+ Kd7 26. Sxd8 g6!! 27. Wxe8 Gxh8 28. Wxg8 c2! 29. Wc1 Gxd4 30. Sxb7 Gxb2 31. Wxc2 Wxc2 32. Kf1 Gxa3 z przewagą czarnych.

24.Sf5! exf5 25.Hxg8+ Ke7 26.Wxe5+ Kf6 27.Wxf5+ Ke6 28.We1+ Kd7 29.Wxe8

Czarne poddały się.

Partia 17

Gambit hetmański, obrona Agincourt [A 13]

Nicea, 11 VI 1974 r. (XXI Olimpiada Szachowa)

Michaił Tal - Lhamsuren Mjagmarsuren

1.c4 e6 2.Sc3 Gb4 3.Sf3 d5 4.d4 Se7 5.e3 c5 6.Gd3 Sbc6 7.O-O dxc4 8.Gxc4 O-O 9.a3 cxd4 10.exd4 Gxc3 11.bxc3 b6 12.Hd3 Gb7 13.We1 h6? 14.Ga2 We8

[Przestrzeń czarnych jest ograniczona, a ich bierki pasywne. LeM]

15.Wxe6 fxe6 16.Gxe6+ Kf8

Natychmiast przegrywało 16. ...Kh8?? 17. Sg5!

17.Sh4 Se5 18.Hh7 S7c6 19.Hg8+ Ke7 20.Sf5+ Kf6 21.dxe5+ Sxe5 22.Hxg7+ Kxe6 23.Sd4+ Kd6 24.Gf4 Gd5 25.We1 Kc5 26.Wxe5 Wxe5 27.Hxe5 Hd7 28.Sc2 We8 29.Hd4+ Kc6 30.c4 Ge6 31.He4+ Kc5 32.h3 Gf5 33.Ge3+ Kd6 34.Hf4+

Czarne poddały się.

Partia 18

Gambit hetmański [D 34]

Moskwa, 1975 r. (Memoriał Alechina)

Michaił Tal - Michael Stean

1.Sf3 Sf6 2.c4 c5 3.Sc3 e6 4.g3 d5 5.cxd5 exd5 6.d4 Sc6 7.Gg2 Ge7 8.O-O O-O 9.Gg5 cxd4 10.Sxd4 h6 11.Ge3 We8 12.Hb3 Sa5 13.Hc2 Gg4 14.h3 Gd7 15.Wad1 Wc8 16.Sf5 Gf8 17.Gxd5 We5

[Bierki czarnych są rozrzucone, zajmują pasywne pozycje. Czarne nie zakończyły jeszcze rozwoju: ich wieże nie współpracują ze sobą. Przewaga pozycyjna białych jest oczywista, więc - zgodnie z regułami Steinitza i Laskera - mają prawo i obowiązek atakować. LeM]