wtorek, 15 listopada 2011

A. Alechin: Nottingham (Runda VIII, partie 50-56)

Nr 50. Obrona Grünfelda [D 85]
M. Vidmar A. Alechin

1.d4 Sf6
2.c4 g6
3.Sc3 d5
4.cxd5 ...

Po tym i szczególnie następnym ruchach wątpliwe czy białe maja prawo liczyć na coś więcej, niż równa gra. Czarne mogą łatwo mobilizować swoje siły, jednocześnie atakując centralne pionki przeciwnika. Modą bieżącego dnia jest 4. Hb3 (Botwinnik).

4. ... Sxd5
5.e4 Sxc3
6.bxc3 c5
7.Ge3 ...

Grając w miejsce tego 7. Gb5+ w celu wymiany czarnopolowego gońca (jak kontynuował, na przykład, Kashdan przeciw mnie w Folkestone, 1933 r.), białe, najpewniej, ułatwiały sobie obronę centrum.

7. ... Gg7
8.Sf3 Sc6
9.h3 ...

Praktycznie wymuszone, ponieważ czarne groziły Gg4.

9. ... O-O
10.Hd2 Ha5
11.Gc4 ...

Żeby przeciwdziałać odpowiedzi 11. ...Ge6, jaka mogła nastąpić na 11. Wd1.

11. ... cxd4

Najwłaściwszy moment dla tej upraszczającej operacji. W przypadku 11. ...Wd8 19. Wd1 szanse białych polepszały się.
12.cxd4 Hxd2+
13.Kxd2 Wd8
14.Gd5 ...

Po 14. Kc3 Gd7 z dalszym Wac8 białe stopniowo wpadały w trudne położenie.


14. ... Gd7

Po tym białym bez trudu udaje się wyrównać grę. Nie jest w pełni zadowalające i pociągające 14. ...Sxd4 (co w większości wariantów rzeczywiście zapewnia czarnym przewagę) z powodu 15. Gxd4 e6 16. Gxg7 Kxg7 17. e5 i pozycyjna przewaga w pełni wyrównuje białym utraconego pionka. Jednak za pośrednictwem prostego 14. ...e6 15. Gxc6 bc, grożąc c6-c5 i e6-e5, czarne otrzymywały znacząco lepsze szanse. Odkrycie tego faktu nadaje bieżącej partii pewną teoretyczną cenność.

15.Wab1 e6
16.Gc4! ...

Teraz już białe nie mają potrzeby wymiany tego cennego gońca, i po kilku posunięciach czarnym przyjdzie oznajmić o swej gotowości zadowolenia się remisem.

16. ... Ge8
17.Kd3 Wac8
18.Whc1 Sa5
19.Gb5 Wxc1
20.Gxc1 Sc6
21.Gg5! ...

W przypadku 21. Ge3 czarnym udałoby się ruchem 21. ...a6 wymusić wymianę nieprzyjacielskiego białopolowego gońca.

21. ... f6
22.Ge3 b6
23.Ke2 Se7
Remis.


Nr 51. Przyjęty gambit hetmański [D 26]
S. Reshevsky S. Flohr

1.d4 d5 
2.c4 dxc4 
3.Sf3 Sf6 
4.e3 c5 
5.Gxc4 e6 
6.O-O Sc6 
7.He2 a6 
8.Wd1 b5 
9.Gb3 c4 
10.Gc2 Sb4 
11.Sc3 Sxc2 
12.Hxc2 Gb7 
13.d5 ...


Cały ten wariant poddany był wyczerpującej analizie w czasie ostatnich kilku lat, przy czym - od czasu partii Eliskases - Flohr (Hastings, 1933/34 r.) i Vidmar - Grünfeld (Warszawa. 1935 r.) - uważano, że ruch w tekście daje białym silną inicjatywę. Nowinka zastosowana przez Flohra w bieżącej partii, zdaje się, rehabilituje cały ten wariant.

13. ... Hc7!

Ideą tego ruchu jest zamknięcie centrum poprzez e6-e5 w przypadku, gdy białe zagrają 14. e4. Przeciwnie, jeśli 13. ...ed, jak było w w wyżej wspomnianych partiach, odpowiedź 14. e4 następuje z dużą siłą.

14.e4 ...

Nie przechodzi 14. ed fe 15. e4 z powodu 15. ...b4, i dlatego białe nie mają niczego lepszego, jak zakończenie rozwoju figur.

14. ... e5
15.Gg5 ...

Jeśli od razu 15. Ge3, to 15. ...Sg4.

15. ... Sd7
16.Ge3 Gc5

Czarne, widać, uważają problemy debiutu za rozwiązane i śpieszą uprościć grę. Po 16. ...Gd6 zachowywały więcej szans na wykorzystanie przewagi swoich pionków na skrzydle hetmańskim, ponieważ białe, co oczywiste, niczego nie mogły osiągnąć demonstrancją na przeciwnej stronie szachownicy, na przykład 17. Sh4 g6 18. Gh6 f6.

17.Gxc5 Hxc5
18.b3! ...

Teraz jest to możliwe, ponieważ na 18. ...b4 jest odpowiedź 19. Sa4.

18. ... O-O
19.bxc4 Hxc4
20.Sd2 Hc7
21.Hb2 Wfc8
22.Wac1 Sc5
23.Sb3
Remis.

Po Sxb3 z następnym Hd6 czarne wciąż jeszcze zachowują odrobinę lepszą grę z powodu przewagi pionkowej na skrzydle hetmańskim.


Nr 52. Partia hiszpańska [C 73]
G. Thomas J.-R.Capablanca

1.e4 e5
2.Sf3 Sc6
3.Gb5 a6
4.Ga4 d6
5.Gxc6+ bxc6
6.d4 f6

Sądzę, że ta kontynuacja, będąca logicznym następstwem 4-go ruchu czarnych , jest jedną z najbardziej obiecujących obron przeciw partii hiszpańskiej; szanse stron w tej pozycji należy oceniać jako mniej więcej równe. Interesującą ideą zamiast 5-go ruchu białych jest 5. c4.

7.Ge3 ...

W celu odpowiedzenia na 7. ...g6 ruchem 8. Hd2 i później przy okazji Gh6. Ale czarne mają dużo lepszy sposób rozwoju.

7. ... Se7
8.Sc3 Sg6
9.Hd2 ...

Jeśli 9. h4, to po prostu 9. ed z następnym Se5. Skoczka nie będzie można odpędzić z zajmowanej przez niego centralnej pozycji ruchem f2-f4, ponieważ pole g4 w obozie białych stanie się beznadziejnie słabym. Jednak 9. e2 dawało lepsze perspektywy, niż ruch w tekście.

9. ... Ge6

Z jawnym zamiarem przeforsowania d6-d5.

10.b3? ...

Ten ruch można uznać za przyczynę porażki, chociaż po nim białe wcale nie musiały ponosić strat materialnych. Bezzwłocznie należało przeciwdziałać oswobadzającemu ruchowi d6-d5 poprzez 10. Wd1, po czym prawdziwa walka dopiero się zaczynała.

10. ... d5!
11.O-O ...

Oddając bez żadnej kompensacji co najmniej pionka. Można było tego uniknąć poprzez 11. ed cd 12. Sa4 e4 13. Sg1, ale pozycja białych pozostawała przykrą.

11. ... dxe4
12.Sxe4 Gd5
13.Sg3 ...

Bronić skoczka nie można z powodu 13. ...f5 itd.

13. ... Gxf3
14.gxf3 ...


14. ... Sh4!

Zapewniając decydującą przewagę materialną, ponieważ na 15. He2 nastąpi 15. ...Hd5 16. Se4 He6! (mniej przekonujące jest 16. ...ed 17. Sxf6+ gf 18. Gg5+), później Hh3 itd. Pozostała część partii jest dla czarnych sprawą techniki.

15.Hd3 Sxf3+
16.Kh1 Sxd4
17.He4 Hd5

Próbując utrzymać oba zdobyte pionki, czarne koniec końców natrafiłyby na trudności.

18.Hxd5 cxd5
19.Gxd4 exd4
20.Wad1 Gc5

I przy 20. ...c5 białe odzyskiwałyby jednego pionka poprzez 21. c3.

21.Sf5 Kf7
22.Sxd4 Whe8

Oprócz przewagi materialnej białe mają i lepszą pozycję: władają jedyną otwartą linią, mają gońca przeciw skoczkowi i aktywniejszego króla.

23.c3 We5
24.Wd3 Wae8
25.a4? ...

To stwarza nowe słabości na linii "b", jakie czarne wykorzystują bardzo przekonująco. Dłużej można było przeciwstawiać się po 25. Kg2.

25. ... Gxd4
26.Wxd4 ...

I w wariancie 26. cd We1 27. Kg2 Wxf1 28. Kxf1 Ke7 29. Wc3 Kd6 30. Wc5 Wb8 31. Wa5 Wb6 białe byłyby zupełnie bezradne.

26. ... c5
27.Wd2 Wb8
28.Wb1 a5
29.Kg2 Ke6
30.Wc2 Kd6
31.f3 g5
32.Kg3 h5
33.h4 ...

Inaczej czarne wygrywają poprzez c5-c4 z następnym We3 itd.

33. ... gxh4+
34.Kxh4 We3
35.Kg3 ...

Po 35. Kxh5 Wg8 biały król znalazłby się w matowej sieci.

35. ... c4!

Zdobywając jeszcze jednego pionka.

36.b4 axb4
37.cxb4 Wb3!
Białe poddały się.

Prosta, ale pouczająca końcówka wieżowa.


Nr 53. Partia katalońska [E 07]
M. Botwinnik T. Tylor

1.Sf3 e6
2.c4 d5

Ponieważ czarne - i przy tym całkowicie zasadnie - nie zamierzają brać pionka c4, należało grać najpierw 2. ...Sf6, i jeśli 3. g3, to 3. ...b6 z następnym Gb7. Ruchem w tekście czarne bez żadnej potrzeby odkrywają swoje karty.

3.g3 Sf6
4.Gg2 Ge7
5.O-O O-O
6.d4 Sbd7
7.Sc3 c6

To nie pomaga rozwiązaniu problemu białopolowego gońca czarnych i pozwala białym bez przeszkód osiągnąć przewagę przestrzeni. Logiczniejsze było przyjęcie ofiary pionka, jak to miało miejsce w partii Botwinnik - Lasker. Moskwa, 1936 r. Dalej było: 8.e4 c6 9.a4 a5 10.He2 Sb6 11.Wd1 Gb4 12.Se5 He7 13.Ge3 Gd7 14.Sxc4 Sxc4 15.Hxc4 b5 16.He2 Wab8 (ba!) 17.axb5 cxb5 18.e5 Se8 19.d5 exd5 20.Sxd5 Hxe5 21.Sxb4, i czarne poddały się. Rezultat tej partii jest jednak nieprzekonywujący, nie tylko w następstwie błędu popełnionego przez czarne w 16-m posunięciu, ale jeszcze bardziej z powodu systemu obrony wybranego przez nie w 8-m posunięciu. Przecież po 8. ...c5! mogły utrzymać zdobytego pionka i partia stawała się bardzo skomplikowana. Botwinnik w swoich uwagach do partii ukazuje nadzwyczaj ciekawy wariant: 9. d5 ed 10. e5 Se4 11. Hxd5 Sb6 12. He4 Hd3 13. He1, i szanse są oczywiście obustronne. Ale uważam, że czarne mają bardziej zadowalający sposób uniknięcia nieprzyjemności, odpowiadając na 10. e5 po prostu 10. ...d4! 11. ef Gxf6 - trzy centralne pionki aż nadto rekompensują ofiarowaną figurę.

8.Hd3! ...

Jak zwykle Botwinnik rozgrywa debiut z wielką dokładnością. Na natychmiastowe 8. b3 czarne mogły odpowiedzieć 8. Se4 z następnym f7-f5.

8. ... b6
9.b3 ...

Nie 9. e4 z powodu 9. ...Ga6.

9. ... Gb7
10.e4 dxe4
11.Sxe4 c5
12.Sc3 cxd4
13.Hxd4 ...

13. ... Se8?

To odstąpienie nie jest niczym uzasadnione. Prawda, kontynuacja 13. ...e5, taktycznie poprawna (14. Sxe5? Gc5 15. Hf4 Gxg2 16. Kxg2 Sxe5, i dalej Gd4 itd.) po prostym odejściu 14. Hd1 okazywała się strategicznie wątpliwą. Jednak 13. ...Sc5
dawało dostateczną obronę w końcówce po 14. Wd1 Hxd4 15. Sxd4 Wfc8.

14.Wd1 Gf6
15.He3 He7
16.Wb1 ...

Z prostą pozycyjną groźbą Se4 i Sxf6+.

16. ... Sc5
17.Ga3 Sd6?

Ofiarę pionka Botwinnik odpiera w bardzo przekonywujący sposób. Po 17. ...Gxc3 18. Hxc3 Sf6 pozycję czarnych można było jeszcze obronić.

18.Gxc5 bxc5
19.Hxc5 Gxc3
20.Hxd6 Hf6
21.Sh4! ...

Najprostsze. Białe nie odrzucają różnobarwnych gońców, ponieważ przewaga pionków na skrzydle hetmańskim gwarantuje im zwycięstwo.

21. ... g5
22.Gxb7 Wad8
23.Hc6 gxh4
24.Hf3 hxg3
25.hxg3 Hg7

Trochę lepsze było 25. ...Hg5, przeciwdziałając ruchowi przechodniego pionka

26.c5 Gd4
27.Wbc1 e5

W związku z następnym ruchem - to rozpaczliwa próba - w ostatecznym rezultacie prowadząca do utraty figury.

28.c6! e4
29.Hxe4 Hxg3+
30.Hg2 Gxf2+
31.Kf1 Wxd1+
32.Wxd1 Hxg2+
33.Kxg2 Gb6
34.Wd7! ...

"Gwóźdź" kombinacji rozpoczętej 28-m ruchem białych.

34. ... Wd8
35.c7 Gxc7
36.Wxc7
Czarne poddały się.


Nr 54. Obrona Czigorina [D 06]
M. Euwe K. Tartakower

1.d4 d5
2.c4 Sc6
3.Sc3 e5?

Słaba kontynuacja, nie mająca nawet przewagi pozycji. Jeśli Tartakower liczył na zaskoczenie swego przeciwnika, to pomylił się, ponieważ Euwe znał wariant - jeśli nie wcześniej - ze swej partii z Colle z turnieju w Hastings 1930/31 r., w jakiej nastąpiło 4. cd Sxd4 5. e3 Sf5 6. Sf3 Gd6 7. e4 Sfe7. Plan zastosowany w obecnej partii, jest jeszcze bardziej przekonywujący.

4.cxd5 Sxd4
5.e3 Sf5
6.e4 Sd6
7.Sf3 Gg4

Względnie lepsze było natychmiastowe 7. ...f6, ponieważ biały hetman uzyskuje znakomity parking na b3.

8.Ha4+ Gd7
9.Hb3 f6
10.Ge3 ...

Teraz białe mają wspaniały obiekt do ataku - pionka c7.

10. ... Se7
11.Wc1 Sec8

Innym możliwym planem było c7-c6 z następnym g7-g6 i Gg7. Jednak w dowolnym przypadku białe bez trudu utrzymywały swą przewagę przestrzeni.

12.Gd3 Ge7
13.O-O O-O
14.Sb5 ...

W przewidywaniu długotrwałej walki pozycyjnej białe chcą otrzymać dwa gońce.

14. ... Gxb5
15.Gxb5 ...

15. ... Sxb5?

Prawie jestem skłonny przypuszczać, że Tartakower po prostu przeoczył odkrytego szacha! Inaczej prawie nie można objaśnić tego ruchu, na tyle oczywiste jego katastrofalne następstwa. Prawidłowe było 15. ...Sf7 i następnie Scd6 z możnością uporczywej obrony.

16.d6+ Wf7
17.dxe7 Hd7

Po 17. ...He8 18. a4 Sbd6 19. Wxc7 Sxe7 20. Gc5 białe łatwo wygrywają.

18.Wfd1 Scd6

Jeśli 18. Sbd6, to 19. Hxb7 itd.

19.a4 Sd4
20.Gxd4 exd4
21.e5! ...

Wygrywa jakość przy lepszej pozycji. Teraz partia powinna potrwać niedługo.

21. ... fxe5
22.Sxe5 Hxe7
23.Sxf7 Sxf7
24.Hxb7 Wd8
25.Wxc7 He6
26.We7 Hf6
27.Hd7 Wf8
28.We8 ...

Po 28. Wxd4 czarne (przy całym swoim optymizmie), prawdopodobnie, tutaj złożyłyby broń.

28. ... Sd6
29.Wxf8+ Kxf8
30.Wd3 He5
31.Kf1 h5
32.Hxa7 Sf5
33.Hd7 g6
34.Wb3 Hf4
35.g3 Hc1+
36.Kg2 Se3+
37.Kh3 Hf1+
38.Kh4 Sf5+
39.Kg5 Hc1+
40.Kf6
Czarne poddały się.


Nr 55. Obrona staroindyjska [E 72]
W. Winter J. Bogoljubow

1.d4 Sf6
2.c4 g6
3.Sc3 Gg7
4.e4 d6
5.g3 Sc6

Doskonale znany plan strategiczny, jakiego szczególnymi zwolennikami mistrzowie angielscy. W tym konkretnym momencie jednak, jest on jednak niepotrzebnym, ponieważ czarne mogą bezzwłocznie grać 5. ...e5. Wariant 6. de de 7. Hxd8+ Kxd8 z następnym c7-c6 itd. jest dla nich niegroźny.

6.d5 Sb8
7.Gg2 e5
8.Sge2 Sbd7
9.h3 h6

Ostatni ruch białych, służący przygotowaniu Ge3, był prawidłowy. Ale ten fakt, że czarne znajdując się w ściśniętej pozycji, pozwalają sobie tracić nadaremnie czas jest przejawem zadziwiającej beztroski. Niezbędne było bezzwłoczne zagranie 9. ...a5.

10.Ge3 a5
11.a3 O-O
12.O-O Sc5

Pozwalając białym zwiększyć pozycyjną przewagę na skrzydle hetmańskim. Mniejszym złem było 12. ...b6 z następnym - na przykład w przypadku 13. b4 - Sh5.

13.b4 axb4
14.axb4 Wxa1
15.Hxa1 Sa6
16.Ha3 Sh5

To dosyć niegroźna próba podjęta w przekonaniu, że zatrzymanie natarcia białych na skrzydle hetmańskim w końcowym rezultacie jest niemożliwe. Jeśli, na przykład, 16. ...b6, to 17. Sb5, grożąc dalszym przemieszczeniem skoczka na c6 poprzez a7.

17.b5 Sb8
18.g4 Sf6
19.c5 dxc5
20.Gxc5 We8
21.Wc1 Sbd7

22.Gb4? ...

Tym i następnymi niezadowalającymi ruchami białe przekształcają doskonałą pozycję w przegraną. Tymczasem po 23. Ge3 czarne nie miałyby rekompensaty za jawna słabość swego hetmańskiego skrzydła, i białe nie miałyby trudności z jeszcze większym wzmocnieniem nacisku. Prawdopodobnie, one istotnie przeoczyły 23-ci ruch przeciwnika.

22. ... h5
23.f3 ...

Forsownie przegrywa partię. Lepsza szansa białych polegała na próbie wywołania komplikacji poprzez 23. g5 Sh7 24. h4 f6 25. Hb3; to dawało im pewne możliwości kontynuacji walki.

23. ... Gh6
24.Wd1 ...

Ofiara jakości - na przykład, poprzez 24. Sd1 - tylko przedłużyłaby partię nie zmieniając jej wyniku.

24. ... hxg4
25.fxg4 Ge3+
26.Kh2 ...

Na 26. Kf1 czarne także kontynuowałyby Sxg4 z następnym Hh4.

26. ... Sxg4+
27.hxg4 Hh4+
28.Gh3 Sf6
Białe poddały się.

Czarne forsują mata w kilku posunięciach.


Nr 56. Partia angielska [A 18]
C. Alexander R. Fine

1.c4 Sf6
2.Sc3 e6
3.e4 d5
4.e5 d4

Błędem byłoby 4. ...Se4 z powodu 5. Sxe4 de 6. Hg4!, jak było w partii Flohr - Thomas, Hastings, 1931/2 r.

5.exf6 dxc3
6.bxc3 ...

Po 6. fg cd+ 7. Hxd2 Hxd2+ 8. Gxd2 Gxg7 czarne uzyskują zadowalającą pozycję w przyszłej końcówce. Jeśli chodzi o wariant wybrany przez Alexandra, to prowadzi do skomplikowanej gry, w jakiej białe w kompensacji za swoją trochę uszkodzoną strukturę pionkową mają pewną przewagę przestrzeni.

6. ... Hxf6
7.d4 b6
8.Sf3 Gb7
9.Ge2 h6

Jeśli ta strata tempa jest istotnie niezbędna, to cały wariant wątpliwe czy może być rekomendowany. Dlaczego czarne uprzednio nie grają 9. ...Gd6, żeby przeciwstawić się nieprzyjemnemu manewrowi skoczka?

10.Se5! Gd6

Niczego lepszego nie ma. Jeśli 10. ...Gxg2, to 11. Ha4+ c6 12. Wg1 Ge4 13. f3 Hh4+ 14. Kd1 Hxh2 15. We1 z wygraną białych.

11.Ha4+? ...

Na pierwszy rzut oka - interesujące; w istocie całkowicie bezwartościowy szach marnujący wszystko, co było osiągnięte poprzednim ruchem. Tymczasem ciekawie byłoby popatrzeć, jak Fine broniłby pozycji po ofiarowaniu pionka przez białe: 11. 0-0 Gxe5 (inaczej 12. f4!) 12. de Hxe5 13. Gf3. Ruchem Ga3 białe na długo zatrzymałyby krótką roszadę przeciwnika, a władanie odkrytymi liniami dałoby im wiele obiecującą inicjatywę.

11. ... Ke7
12.Gf3 ...

Teraz to już jest praktycznie wymuszone; w rezultacie białe mają gorszą strukturę pionkową przy braku realnych szans na atak.

12. ... Gxf3
13.Sxf3 Wd8
14.O-O Kf8
15.We1 Sd7
16.Hc6? ...

A to tylko ułatwia zadanie czarnych, ponieważ ich odpowiedź jest związana z silną groźbą. Lepsze było 16. Hd1, i jeśli 16. ...c5, to 17. a4 z celem pozbycia się przynajmniej jednej słabości w swojej pozycji.

16. ... e5
17.He4 Kg8
18.Gb2? ...

Skrajnie nieudane miejsce dla gońca. Białe nie mogły trzykrotnie brać na e5 z powodu słabości pierwszego rzędu; ale zasługiwało na uwagę 18. Hg4, żeby nie dopuścić He6.

18. ... We8
19.We2 He6

Wymiana hetmana za dwie wieże po 19. ...ed w pełni zadowalała białe. Jednak teraz czarne grożą nie tylko wzięciem pionka c4, ale i 20. ...f5, osiągając w ten sposób przewagę w centrum. Dlatego białe decydują się na usunięcie napięcia; ale powstająca końcówka - przy prawidłowej grze przeciwnika - jest dla nich beznadziejna.

20.dxe5? Sxe5
21.Sxe5 Hxe5
22.Hxe5 Wxe5
23.Wxe5 Gxe5

Ostatnia część partii jest interesująca tylko z technicznego punktu widzenia. Wybrany przez czarne plan zwycięstwa sprowadza się do tego, żeby związawszy białe figury obroną licznych słabości na skrzydle hetmańskim, odkryć później jedną z linii na przeciwległej części szachownicy i wedrzeć się wieżą do nieprzyjacielskiego obozu. Prosto i pouczająco!

24.Wd1 We8
25.Kf1 We6
26.We1 Kf8
27.g3 g5
28.We4 Ke7
29.Ke2 f5
30.We3 Kf6
31.Kd3 Wd6+
32.Kc2 f4
33.We2 h5
34.Gc1 Wc6
35.Kd3 b5!

Pozycja zaczyna rozpadać się. Odpowiedź u białych, jak pokazuje ich 38-y ruch, jest jedyna.

36.gxf4 gxf4
37.We4 Kf5
38.f3 Wd6+
39.Kc2 ...

Jeśli 39. Ke2, to 39. ...Wg6 40. Kf2 Wc6, wdzierając się w pozycję przeciwnika.

39. ... bxc4
40.Wxc4 Wg6

"Quod erat demonstrandum". Nie ma potrzeby mówić, że czarny przechodni pionek, okaże się nieskończenie silniejszy od białego.

41.Wa4 Wg2+
42.Gd2 Wxh2
43.Wxa7 h4
44.Wa8 h3
45.Wf8+ Ke6
46.Wb8 Wh1
47.We8+ Kd6
Białe poddały się.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz